Chemical Reaction and Equation : Class 10 : Question and Answer (Part-1)
рдкाрда - 1
рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЕрднिрдХ्рд░िрдпाрдПं рдПрд╡ं рд╕рдоीрдХрд░рдг
рдЕрдз्рдпाрдп рдХे рдЕंрддрдЧрд░्рдд рджिрдП рдЧрдП рдк्рд░рд╢्рдиों рдХा рд╣рд▓
рдк्рд░рд╢्рди 1. рд╡ाрдпु
рдоें
рдЬрд▓ाрдиे
рд╕े
рдкрд╣рд▓े
рдоैрдЧ्рдиीрд╢िрдпрдо
рд░िрдмрди
рдХो
рд╕ाреЮ
рдХ्рдпों
рдХिрдпा
рдЬाрддा
рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░ - рдоैрдЧ्рдиीрд╢िрдпрдо рд░िрдмрди рд╡ाрдпु рдХे рд╕ंрдкрд░्рдХ рдоें рд╡ाрдпु рд╕े рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдоैрдЧ्рдиीрд╢िрдпрдо рдСрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдХी рдПрдХ рдкрд░рдд рдмрдиा рд▓ेрддा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕े рд░ेрдЧрдоाрд▓ рд╕े рд░рдЧреЬ рдХрд░ рд╣рдо рд╕ाрдл рдХрд░ рд▓ेрддे рд╣ैं। рдЬिрд╕рд╕े рдЙрд╕ рдкрд░ рдЬрдоी рдоैрдЧ्рдиीрд╢िрдпрдо рдСрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдХी рдкрд░рдд рдиिрдХрд▓ рдЬाрдП।
рдк्рд░рд╢्рди
2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд
рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ
рдЕрднिрдХ्рд░िрдпाрдУं
рдХे
рд▓िрдП
рд╕ंрддुрд▓िрдд
рд╕рдоीрдХрд░рдг
рд▓िрдЦिрдПः
(i) рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди + рдХ्рд▓ोрд░ीрди
→ рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди
рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб
(ii) рдмेрд░िрдпрдо рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб
+ рдПेрд▓ुрдоीрдиिрдпрдо
рд╕рд▓्реЮेрдЯ
→ рдмेрд░िрдпрдо
рд╕рд▓्реЮेрдЯ
+ рдПेрд▓ुрдоीрдиिрдпрдо
рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб
(ii) рд╕ोрдбिрдпрдо + рдЬрд▓
→ рд╕ोрдбिрдпрдо
рд╣ाрдЗрдб्рд░ॉрдХ्рд╕ाрдЗрдб
+ рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди
рдЙрдд्рддрд░ - (i) H2 + Cl2 → 2HCl
(ii) 3BaCl2 + Al2(SO4)3 →3BaSO4 + 2AlCl3
(iii) Na + H2O → NaOH + H2
рдк्рд░рд╢्рди 3. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕрднिрдХ्рд░िрдпाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╕ंрдХेрддों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рд▓िрдЦिрдПः
(i) рдЬрд▓ рдоें рдмेрд░िрдпрдо рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб рддрдеा рд╕ोрдбिрдпрдо рд╕рд▓्реЮेрдЯ рдХे рд╡िрд▓рдпрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдХे рд╕ोрдбिрдпрдо рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб рдХा рд╡िрд▓рдпрди рддрдеा рдЕрдШुрд▓рдирд╢ीрд▓ рдмेрд░िрдпрдо рд╕рд▓्реЮेрдЯ рдХा рдЕрд╡рдХ्рд╖ेрдк рдмрдиाрддे рд╣ैं।
(i) рд╕ोрдбिрдпрдо рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдХा рд╡िрд▓рдпрди (рдЬрд▓ рдоें) рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд▓ोрд░िрдХ рдЕрдо्рд▓ рдХे рд╡िрд▓рдпрди (рдЬрд▓ рдоें) рд╕े рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдХे рд╕ोрдбिрдпрдо рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб рдХा рд╡िрд▓рдпрди рддрдеा рдЬрд▓ рдмрдиाрддे рд╣ैं।
рдЙрдд्рддрд░ - (i) BaCl2(aq) + Na2SO4(aq) →2NaCl(aq) + BaSO4(s)
(ii) NaOH (aq) + HCl(aq) → NaCl(aq) + H2O(l)
рдк्рд░рд╢्рди 4 - рдХिрд╕ी рдкрджाрд░्рде 'X' рдХे рд╡िрд▓рдпрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕рдлेрджी рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддा рд╣ै:
(i) рдкрджाрд░्рде 'X' рдХा рдиाрдо рддрдеा рд╕ूрдд्рд░ рд▓िрдЦिрдпे।
(ii) рдкрджाрд░्рде 'X' рдХी рдЬрд▓ рдХे рд╕ाрде рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рд▓िрдЦिрдпे।
рдЙрдд्рддрд░ - (i) рдкрджाрд░्рде X рдмिрдиा рдмुрдЭा рд╣ुрдЖ рдЪूрдиा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕ूрдд्рд░ CaO рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиाрдо рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо рдСрдХ्рд╕ाрдЗрдб рд╣ै।
(ii) CaO(s) + H2O(l) →. Ca(OH)2(aq)
рдк्рд░рд╢्рди 5 - рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк 1.7 рдоें рдПрдХрдд्рд░िрдд рдПрдХ рдЧैрд╕ рдХी рдоाрдд्рд░ा рджूрд╕рд░ी рд╕े рджोрдЧुрдиी рдХ्рдпो рд╣ै? рдЙрд╕ рдЧैрд╕ рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдпे।
рдЙрдд्рддрд░ - рдЙрдХ्рдд рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рдоें рджोрдЧुрдиी рдоाрдд्рд░ा рдоें рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЧैрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕ рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рдоें рдЬрд▓ рдХा рд╡िрдж्рдпुрдд рд╡िрдпोрдЬрди рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рддрдеा рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдоें рд╡िрдШрдЯिрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдЬрд▓ рдХे рдПрдХ рдЕрдгु рдоें рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдХे рджो рдкрд░рдоाрдгु рддрдеा рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХा рдПрдХ рдкрд░рдоाрдгु рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрддः рд╡िрдШрдЯрди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЧैрд╕ рдХी рдоाрдд्рд░ा рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рд╕े рджोрдЧुрдиी рд╣ोрддी рд╣ै।
рдк्рд░рд╢्рди 6. рдЬрдм рд▓ोрд╣े рдХी рдХीрд▓ рдХो рдХॉрдкрд░ рд╕рд▓्реЮेрдЯ рдХे рд╡िрд▓рдпрди рдоें рдбुрдмोрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рд╡िрд▓рдпрди рдХा рд░ंрдЧ рдХ्рдпों рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░ - рдЬрдм рд▓ोрд╣े рдХी рдХीрд▓ рдХो рдХॉрдкрд░ рд╕рд▓рдлेрдЯ рдХे рд╡िрд▓рдпрди рдоें рдбुрдмोрддे рд╣ैं рддो рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдлेрд░рд╕ рд╕рд▓्рдлेрдЯ рдмрдирддा рд╣ै рдФрд░ рдХॉрдкрд░ рдЕрд▓рдЧ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рд╡िрд▓рдпрди рдХा рд░ंрдЧ рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै।
рдк्рд░рд╢्рди 7 . рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк 1.10 рд╕े рднिрди्рди рдж्рд╡िрд╡िрд╕्рдеाрдкрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХा рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рджीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░ - MnO2 + 4HCl → MnCl2 + 2H2O + Cl2
рдк्рд░рд╢्рди 8. рдиिрдо्рди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпाрдУं рдоें рдЙрдкрдЪрдпिрдд рддрдеा рдЕрдкрдЪрдпिрдд рдкрджाрд░्рдеों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХीрдЬिрдПः
(i) 4Na(s) + O2(g) → 2Na2O(s)
рдЙрдкрдЪрдпिрдд рдкрджाрд░्рде - Na
рдЕрдкрдЪрдпिрдд рдкрджाрд░्рде - O
(ii) CuO(s) + H2(g) → Cu(s) + H2O(l)
рдЙрдкрдЪрдпिрдд рдкрджाрд░्рде - H
рдЕрдкрдЪрдпिрдд рдкрджाрд░्рде - Cu
1. рдиीрдЪे рджी рдЧрдпी рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдЕрд╕рдд्рдп рд╣ै?
2PbO(s) + C(s) → 2Pb(s) + CO2(g)
(a) рд╕ीрд╕ा рдЕрдкрдЪрдпिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
(b) рдХाрд░्рдмрди рдбाрдЗрдЕॉрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдЙрдкрдЪрдпिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
(c) рдХाрд░्рдмрди рдЙрдкрдЪрдпिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
(d) рд▓ेрдб рдЕॉрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдЕрдкрдЪрдпिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
(i) (a) рдПрд╡ं (b)
(ii) (a) рдПрд╡ं (c)
(iii) (a), (b) рдПрд╡ं (c)
(iv) рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░ - (ii) (a) рдПрд╡ं (c)
2. Fe2O3 + 2Al → Al2O3 + 2Fe
рдКрдкрд░ рджी рдЧрдпी рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ैः
(a) рд╕ंрдпोрдЬрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा
(b) рдж्рд╡िрд╡िрд╕्рдеाрдкрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा
(c) рд╡िрдпोрдЬрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा
(d) рд╡िрд╕्рдеाрдкрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा
рдЙрдд्рддрд░ - (d) рд╡िрд╕्рдеाрдкрди рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा
3. рд▓ौрд╣-рдЪूрд░्рдг рдкрд░ рддрдиु рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд▓ोрд░िрдХ рдЕрдо्рд▓ рдбाрд▓рдиे рд╕े рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै? рд╕рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рдкрд░ рдиिрд╢ाрди рд▓рдЧाрдЗрдП।
(a) рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЧैрд╕ рдПрд╡ं рдЖрдпрд░рди рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб рдмрдирддा рд╣ै।
(b) рдХ्рд▓ोрд░ीрди рдЧैрд╕ рдПрд╡ं рдЖрдпрд░рди рд╣ाрдЗрдб्рд░ॉрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдмрдирддा рд╣ै।
(c) рдХोрдИ рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै।
(d) рдЖрдпрд░рди рд▓рд╡рдг рдПрд╡ं рдЬрд▓ рдмрдирддा рд╣ै।
рдЙрдд्рддрд░ - (a) рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЧैрд╕ рдПрд╡ं рдЖрдпрд░рди рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб рдмрдирддा рд╣ै।
4. рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै? рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд рдХрд░рдиा рдХ्рдпों рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░ - рд╡рд╣ рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдЬिрд╕рдоें рдЕрднिрдХाрд░рдХ рдПрд╡ं рдЙрдд्рдкाрдж рдоें рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдпोрдЧिрдХों рдоें рдкрд░рдоाрдгुрдУं рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╕рдоाрди рд╣ोрддी рд╣ै , рдЙрд╕े рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं।
рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдоें рддीрд░ рдХे рдмांрдпी рдФрд░ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдХिрд╕ी рддрдд्рд╡ рдХे рдкрд░рдоाрдгुрдУं рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдЙрд╕ी рддрдд्рд╡ рдХे рджांрдпी рдФрд░ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдкрд░рдоाрдгुрдУं рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।
рдХिрд╕ी рднी рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдХी рдкूрд░्рдг рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рд╣рдоें рдПрдХ рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै।
Comments
Post a Comment